Džez budi želju za kretanjem
Mihailo Blam: JAZZ U SRBIJI (1927-1944), Stubovi kulture

Mihailo Blam, profesor, muzičar, kompozitor, aranžer, džez publicista, menadžer, slobodni umetnik – više od dve decenije radio je na istraživanju manje poznatih činjenica vezanih za dolazak džeza na prostor Srbije i Jugoslavije. Tako je nastala ova knjiga čija se radnja odvija između 1927. i 1944. godine. To je kratka istorija, prepuna duhovitih, gotovo neverovatnih digresija, ali i fotografija, plakata, razglednica, autograma, pisama, ulaznica, pozivnica, ugovora, fotokopija i nota. Posle kraćeg uvoda koji govori o rođenju džeza (Langston Hughes: „To je jedna od osobina džeza: uvek izaziva u čoveku želju za kretanjem!“), Mihailo Blam objašnjava kako je džez stigao na ove prostore, a potom prelazi na sjajno poglavlje pod naslovom „Embrioni džeza“, u kome već pronalazimo i poneku „sramežljivu improvizaciju“, uz fokstrot sa primesama svinga.  Ukoliko želite da se na konto ove instant kolumne pohvalite kako ste pročitali ovu knjigu, napomenite da je prvi orkestar, pod imenom Studentski Miki Džez, oformljen 1927, i da je raspolagao sledećim instrumentarijumom: bubnjevi, ventil trombon, truba, saksofon, violina, bendžo, harmonika i klavir. Krajem dvadesetih godina prošlog veka, „kad je šlager još uvek znao da hipnotiše“, bila su zapažena gostovanja američkih muzičara u Beogradu. Tadašnja štampa pratila je te nastupe, a Mihailo Blam ih je preneo u svoju istoriju, čineći je tako još uzbudljivijom. Politika, 4. mart 1930, članak o gostovanju Luja Duglasa: „Delo prikazuje stranu američkog velikovaroškog života, večne vreve, žurbe i u tom urnebesu pokazuje ljude koji svoje male, elitne, svakidanje događaje zamišljaju, kroz čula i čuvstva, većim, značajnijim nego što u stvari jesu.“ Podvucite da nam pisac nudi vredne fotokopije, istoriju gostovanja po banjama i primorju, kao i niz drugih zanimljivih podataka. (edan džez okrkestar iz unutrašnjosti imao je i frulaša, a na bubnjevima naslikanu erotsku sliku poluobnažene orijentalne igračice.

Mića Vujičić (Blic, 9. septembar 2012.)